zaterdag 12 februari 2011

Shostakovich's laatste strijkkwartet: mooie treurnis.

Een muziekkenner zal er misschien schande van spreken maar ik ken de componist Dmitri Shostakovich (1906-1975) enkel van naam en ik had wel eens een muziekstuk van hem gehoord. Ik ben dan ook geen kenner maar een amateur en genieter van klassieke muziek. Dus verder ging mijn kennis (voor zover je dit “kennis” kan noemen natuurlijk) niet. Als ik ons jaarlijks programma voor het Concertgebouw samenstel, dan pik ik er ook steeds enkele “niet-bekenden” uit, zoals het strijkkwartet nr. 15, opus 144 (1974) van Dimitri Shostakovich uitgevoerd door het Zehetmair Quartett. Het is het laatste strijkkwartet dat hij schreef. De pessimistische gedachtegang van iemand, geplaagd door ziekte en pijn, die het einde van het leven voelt naderen zijn duidelijk voelbaar in dit strijkkwartet. Net zoals in alle stukken van zijn latere oeuvre, zo heb ik ondertussen geleerd. Aan de uitvoerders gaf Shostakovich de opdracht om het stuk op zo’n een manier te spelen dat “de vliegen dood uit de lucht zouden vallen, en het publiek vanuit verveling de zaal zou verlaten”.
Voor zover er vliegen waren, zullen deze dood gevallen zijn, maar het publiek verliet de kamermuziekzaal van het concertgebouw niet. Het muziekstuk was melanchool, droevig, donker, pessimistisch, …. maar prachtig. Een puike prestatie van de uitvoerders!
Geniet mee van onderstaand geluidsfragment. Het is het eerste deel (Elegie) van het strijkkwartet nr. 15.





Gezien en gehoord in het Concertgebouw te Brugge op 9 februari 2001.

dinsdag 8 februari 2011

Z-expert: "Onze gezondheidszorg is aan verbouwing toe".

In hun document “Tien actiedomeinen en 30 voorstellen voor het gezondheids(zorg)beleid van de toekomst” pleiten Lieven Annemans en François Daue, van het Itinera-institute, voor een meer duurzame groeinorm in de gezondheidszorg met vooral meer oog voor de prijs-kwaliteitsverhouding van wat er met het geïnvesteerde geld wordt bereikt. In deze Z-expert duidt prof. Annemans kort de ideeën die ontwikkelt worden in dit document.
  • Link naar het Knack-artikel
  • Link naar de website van het Itinera Institute.
  • Link naar het document: 10 actiedomeinen en 30 voorstellen voor het gezondheids(zorg)beleid van de toekomst.

zaterdag 5 februari 2011

Het belang van vroegdiagnostiek bij dementie.

Vroegdiagnostiek bij dementie wordt steeds belangrijker. De tot op heden (zeer beperkte) therapeutische mogelijkheden zijn daar een aspect van. In de toekomst zou, in dit kader, een tijdige diagnose natuurlijk een veel belangrijker rol kunnen spelen. We moeten echter toegeven dat er momenteel nog geen uitzicht is op een genezende behandeling. Belangrijk is ook te weten dat niet alle geheugenproblemen te wijten zijn aan een dementie. Dus het naar de huisarts stappen bij het aanvoelen van beginnende geheugenproblemen is nuttig daar hij of zij je op weg kan helpen voor verdere diagnostiek mocht dit nodig blijken.

Een ander aspect van vroegdiagnostiek is dat de beleving van ernstige geheugenproblemen angst en onzekerheid met zich mee brengt, zowel bij de persoon zelf als zijn omgeving. Het verhaal dat iemand met een dementie, bijv. de ziekte van Alzheimer, niet beseft dat hij/zij ernstige geheugenproblemen heeft, is immers een fabel. Slechts in uitzonderlijke gevallen van dementie is er weinig of geen besef. Familieleden en vrienden van de patiënt begrijpen dan weer vaak niet wat er aan de hand is en denken soms dat de persoon met geheugenproblemen “niet meer wil onthouden” en “gemakzuchtig is”.
Daarom is het belangrijk dat de geheugenproblemen “een naam krijgen”, ook al is het de vreselijke naam “dementie”. Belangrijk in de verdere behandeling en de zorg aan een persoon met dementie is ook dat er, indien mogelijk, geduid kan worden om welke vorm van dementie het gaat. De ziekte van Alzheimer is daarbij de grootste groep, maar er zijn nog vele andere vormen van dementie.
De ziekte een naam geven kan de angst en onzekerheid (vaak) enigszins reduceren en een begin zijn van een aanvaardingsproces bij de persoon met dementie. Ook voor de familie, vrienden,… is het makkelijker om het gedrag van de persoon te begrijpen als ze weten wat er aan de hand is. Maar vanzelfsprekend is een diagnose “dementie” blijvend moeilijk voor de persoon zelf en zijn omgeving.

Als het woord dementie valt dan wordt er vaak gedacht aan personen die “niets meer onthouden” en “niets meer kunnen”. Dit is een totaal verkeerd beeld. Personen met een beginnende (en zelf matige) dementie kunnen zeker nog een aantal beslissingen nemen. Dit gegeven is misschien het allerbelangrijkste aspect van vroegdiagnose bij dementie. Bij een tijdige diagnose van dementie kan de persoon zelf mee beslissen inzake zijn toekomst zoals bijvoorbeeld een erfenisregeling, waar hij wil wonen, beslissingen rond zijn verdere (medische) zorg,… M.a.w. de patiënt kan zelf zijn toekomst voor een stuk mee bepalen door actief deel te nemen aan zijn vroegtijdige zorgplanning.
In dit kader zijn er recent twee interessante brochures verschenen. In december 2010 verscheen de brochure “De rechten van personen met dementie – Een praktische gids” uitgeven door de Koning Boudewijnstichting (KBS). Deze week verscheen de publicatie “Dementie, hoe ermee omgaan?” Deze uitgave is eveneens een initiatief van de KBS, in samenwerking met de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat (KFBN).
Beide brochures zijn te downloaden op de website van de KBS of via onderstaande links. Ze kunnen beiden ook gratis besteld worden bij de KBS.

Links:
- Website KBS: www.kbs-frb.be
- Website KFBN: www.notaris.be
- Download de brochure “De rechten van personen met dementie – Een praktische gids” hier
- Download de brochure “Dementie, hoe ermee omgaan?” hier

(Dit bericht verscheen ook op www.yeswecare.be)